Nog in bewerking
Bij de Corona pandemie zijn drie invalshoeken te onderscheiden die in balans moeten komen
- De samenleving wil veilig normaal sociaal functioneren.
- Kwetsbaren en zieken willen allemaal gelijkelijk adequate voldoende zorg en behandeling en de gezondheidszorg wil dit kunnen leveren.
- De economie wil ruimte om door te ondernemen om te kunnen overleven en inkomen voor iedereen te genereren.
Om balans in maatregelen te vinden moeten we beginnen bij het beeld van het probleem. Dus hoe zien we ernst, groei en urgentie. Afhankelijk van het beeld dat men hierbij heeft zullen doelstelling en maatregelen anders worden gekozen. Dus welk gevaar vinden we reëel, hoeveel besmettingen en overlijdens zien we als mogelijk. Het denken in scenario’s van wat zou kunnen gebeuren is tot nu toe niet echt uit de verf gekomen, vooral omdat men spreekt in termen van veel, ernstig e.d. maar niet kwantificeert. Stel we doen niks, hoeveel zieken en doden worden dan verwacht? Het beeld van het probleem verandert in de tijd doordat we steeds meer te weten komen over het virus, zijn gedragingen, het verloop van ziektepatroon en behandelmogelijkheden die beschikbaar zijn of komen. Duidelijk is dat dit beeld in de samenleving niet uniform is en dient bovendien periodiek bijgesteld te worden en te worden gepresenteerd. Bv. Is het worst case scenario nu kleiner dan eerst gedacht?
Vervolgens moeten we doelen stellen en daarin weging aangeven in verhoudingen. De drie invalshoeken hebben elk hun eigen doelstelling en die moeten dus in balans komen. Afhankelijk van welke stroming of invalshoek aan het woord is, zal je dus ander geluid horen. Alle drie zijn legitiem, alleen je ontkomt niet aan zoeken naar balans.
Dan pas kom je tot keuzes in maatregelen en afweging belangen. Je moet dan tot consistent actueel beeld komen van het probleem met zijn risico’s, actuele doelstellingen en de consequenties die men wil dragen bij bepaalde keuzes van maatregelen. Dus hoeveel inkomen en bestaanszekerheid zijn we bereid in te leveren of wil men zeker stellen, hoeveel zorg en behandeling willen we mogelijk maken en zijn we bereid ook limiet daaraan te stellen, willen we afwegingen maken wie wel en wie niet en in welke mate behandeling en zorg krijgt, hoeveel inperking van het sociale leven vinden we acceptabel. Maar ook afwegingen m.b.t. leven en dood en kwaliteit van leven. Te weinig beschermen en te weinig gezondheidszorgcapaciteit leidt tot doden, maar ook teveel inperking economie of sociale leven leidt tot doden of andere nadelige levensconsequenties zoals eenzaamheid, stress, ziektes, niet behandelsituaties etc. Bovendien moet men altijd kijken naar de cumulatieve consequenties voor alle invalshoeken. Bijvoorbeeld m.b.t. zieken/verloren gezondheidsdagen en doden/verloren levensjaren: niet alleen wat de corona gerelateerde zieken en doden zijn, maar cumulatief beeld van zieken en doden. Voor bestuurder moet het indifferent zijn of je overlijd aan corona of aan andere ziekte.
Dat is dus puzzel waar de overheid voor staat: regie voeren over deze beelden, doelen en keuzes in maatregelen. Dat kan dus alleen in open debat, zonder oordelen of verwijten en zonder taboes.
Valkuil is dat men het vraagstuk als tegenstelling presenteert. Bijvoorbeeld: De tegenstelling tussen redden van kleine groep kwetsbaarheden of de toekomst van een nieuwe generatie. Dit is een valse tegenstelling, want er zijn meer invalshoeken die moeten meewegen en er wordt geen onderscheid gemaakt tussen korte en lange termijn. Bovendien is het nietszeggende tegenstelling als de genoemde belangen niet specifiek ingevuld worden. En ook is tegenstelling niet zomaar ontstaan, maar is het gevolg van hoe we de gezondheidszorg, milieu, economie en maatschappij zich hebben laten ontwikkelen. Stel we zouden nu keuzes maken op zo’n tegenstelling en verder niets veranderen, dan komt vroeg of laat weer een dilemma op ons pad.
Er worden namelijk aantal vragen niet of niet voldoende gesteld: welke economie moet worden gered? Is de bestaande economie wel goed voor de toekomstige generaties? Waarom is gezondheidstoestand van teveel mensen zo slecht , dat ze niet weerbaar zijn tegen nieuwe virussen? Waarom is er tekort aan gezondheidszorg capaciteit? Waarom is risico van tevoorschijn komen van virussen zo groot. Etc.
Er dient voor de korte en langere termijn evenwicht of balans te zijn vanuit 3 richtingen:
- Welvaart of gezondheid van de economie
- Welbevinden of gezondheid van de mensen
- Welstand of gezondheid van de planeet
Dan kan als alle drie invalshoeken elkaar in ogenschouw nemen en dat leidt dan b.v. tot
- Ecologische economie, waardoor schadelijke effecten op mens en planeet worden voorkomen
- Levensstijl van mensen die preventief werkt naar gezondheid en ze weerbaarder maakt en het zelf genezend vermogen ontwikkelt, waardoor behoefte aan gezondheidszorg veel minder is.
- Natuur, ruimtelijke ordening en milieu beleid die regeneratieve ecologie en biodiversiteit herstelt en in stand houdt, waardoor economie niet tegen onverwachte grenzen aanloopt en mensen in gezonde omgeving kan leven.
Een betere toekomst kan de nieuwe generatie toch niet hebben? De echte keuzes gaan hoe en met welke snelheid we deze transitie gaan vormgeven. Korte en lange termijn keuzes moeten daarin allebei worden genomen.
En besluitvorming bij zo’n complex vraagstuk leidt altijd tot keuzes die je misschien eigenlijk niet wil nemen, maar keuzes maken is onvermijdelijk, want niets doen is ook een keuze. Bij elke verzameling besluiten zijn er winnaars en verliezers, zijn er positieve en negatieve consequenties. Het is een voorbeeld van wat Bateson double bind noemt: je kan niet ontsnappen aan maken keuzes en niet ontsnappen aan het communiceren van niet gewenste gevolgen.
Richtsnoer voor goede besluitvorming is als het gebaseerd is op zo goed mogelijk geverifieerde inhoud, kan rekenen op voldoende draagvlak, haalbaar is in zijn uitvoering en evenwichtig in de afweging van de verschillende overtuigingen, waarden en belangen voor zowel korte als lange termijn.
Voor elke invalshoek is een verlies en winstrekening te maken. En elk invalshoek moet op cumulatief effect worden beoordeeld, niet alleen kijken en sturen op korte termijn. En het lange termijn effect is ook afhankelijk hoe we reageren op de korte termijn en welke mogelijkheden tot beleidsverandering de huidige situatie mogelijk maakt.
Inhoud
Inhoud invalshoek gezondheid
Verloop in tijd en voorspelling komende jaren per maatregelen scenario
- Bevolkingsaantal
- Aantal gemeten besmettingen
- Aantal waarschijnlijke niet-gemeten besmettingen
- Aantal milde ziektegevallen
- Aantal ernstige ziektegevallen (niet in staat te werken/blijvende schade/etc)
- Aantal doden/verloren levensjaren
- Aantal ziektegevallen als indirect effect coronavirus
- Uitgestelde/verdrongen behandelingen
- Aantal doden/verloren levensjaren indirecte ziektegevallen
- Aantal doden/verloren levensjaren door uitstel/verdrongen behandelingen
- Aantal verminderde ziektegevallen als indirect effect coronavirus
- Aantal vermeden behandelingen vanwege verminderde ziektegevallen
- Aantal mindere doden/verloren levensjaren indirecte verminderde ziektegevallen
- Aantal mindere doden/verloren levensjaren door vermeden behandelingen
- Meetcapaciteit gezondheidszorg besmettingen
- Behandelcapaciteit gezondheidszorg (huisartsen, GGD, ziekenhuizen, thuiszorg) besmettingen
- Behandelcapaciteit gezondheidszorg regulier behandelingen
- Beschikbaarheid en effectiviteit behandelmethoden besmettingen
- Beschikbaarheid beschermingsmiddelen tegen besmettingen
- Beschikbaarheid, effectiviteit en bijwerkingseffecten vaccinaties
- Draagvlak gezondheidszorgmedewerkers voor totale beleid
- Totale kosten besmettingen aanpak
- Totale kosten reguliere gezondheidszorg
- Totaal generaal kosten besmettingen aanpak en regulier
En alles in vergelijk met ongewijzigd beleid, ook dat geeft zieken en doden bv door luchtvervuiling.
Inhoud invalshoek economie
.
.
.
.
Inhoud invalshoek sociaal functioneren maatschappij
Sociaal contact verlies
Toename rust
Aandacht en aanwezigheid thuis ipv op werk, omkering in gewoontes
Rolverdeling
Om te komen tot besluiten moet ook de rolverdeling in het proces helder en zuiver zijn.
Het nemen van besluiten is aan regering en parlement. De vertegenwoordigende democratische vorm is hier geëigend want het vraagstuk is erg dynamisch: inzichten en ontwikkelingen in en vanuit de drie invalshoeken volgen elkaar snel op. (voor mijn IT vrienden: lijkt wel agileJ)
OMT in huidige vorm zijn adviseurs op invalshoek van de gezondheidsvragen, maar er zijn adviezen nodig m.b.t. bepaalde maatregel vanuit alle drie invalshoeken en dan dient regering en parlement besluit te nemen wat evenwichtig is naar alle 3 invalshoeken. Hou experts in de advies rol voor de kennis m.b.t. bepaalde aspect of invalshoek, geen advies over wel of niet toepassen, dat is aan politiek.
Regering en parlement mogen zich dus niet verschuilen achter experts, alleen zij kunnen namens ons afweging maken.
Communicatie
Bovenstaande benadering geeft ook richting aan hoe de communicatie dient te gebeuren.
Communiceer altijd het volledige plaatje van probleem tot en met in gebruik zijn van de maatregel of oplossing. Communiceer direct vanaf begin de 3 invalshoeken en dat het afweging is. Zo’n afweging is niet cijfermatig en mechanisch, maar bv ook naar inschatting draagvermogen van de mensen uit de drie invalshoeken.
Onderken ook emoties in het debat en beantwoord die adequaat.
Bij het communiceren van een (voorgenomen) besluit altijd het thema naar de stromingen beantwoorden, het dient altijd een en-en-en besluit te zijn. Communiceer ook de complexiteit en niet zwart wit. Vaak vraagt men stelling te nemen voor of tegen een maatregel, maar ZONDER alle consequenties, met winnaars en verliezers en voor en nadelen. En zonder de altijd impliciet aanwezige afweging tussen eisen en wensen. In kwaliteitstheorie wordt dat de kans op goedkeur versus afkeur genoemd. Als men bijvoorbeeld gebruikersgemak voor de burger bij een maatregel sterk benadrukt dan stijgt de kans op fraude. Maak dus die afweging zichtbaar.